โรคติดเชื้อทางเดินปัสสาวะ (Urinary Tract Infections)

อาการของการติดเชื้อที่กระเพาะปัสสาวะ มีดังนี้

• รู้สึกแสบร้อนเวลาปัสสาวะ

• ปวดท้อง สีข้าง และหลังล่าง

• ปัสสาวะบ่อยและกลั้นปัสสาวะไม่ได้ รู้สึกปวดมากและกะทันหัน

• ปัสสาวะมีกลิ่นเหม็น สีขาวขุ่น

• บางรายอาจมีเลือดปนในปัสสาวะ

หากรู้สึกแสบร้อนเวลาปัสสาวะ ควรปรึกษาแพทย์เพื่อเข้ารับการตรวจวินิจฉัยอย่างเหมาะสมเพื่อหาสาเหตุว่าเกิดจาดเชื้อราในช่องคลอด ท่อปัสสาวะอักเสบ หรือการติดเชื้อที่กระเพาะปัสสาวะ โดยในผู้ชายมักมีอาการปวดอุ้งเชิงกรานและบริเวณอัณฑะ

อาการของการติดเชื้อที่ไต 

• หากติดเชื้อที่ไต จะมีอาการที่กล่าวมาข้างต้น รวมถึงมีไข้ หนาวสั่น คลื่นไส้ อาเจียน

สาเหตุของการติดเชื้อในระบบทางเดินปัสสาวะ

การติดเชื้อในระบบทางเดินปัสสาวะมักพบได้ในผู้หญิง และอาจเป็นได้มากกว่า 1 ครั้ง

• การติดเชื้อในกระเพาะปัสสาวะ: เชื้อ E. coli เป็นสาเหตุหลักของการติดเชื้อในกระเพาะปัสสาวะ ซึ่งเชื้อ E. coli เป็นเชื้อแบคทีเรียประจำถิ่นในลำไส้จึงทำให้เป็นเชื้อหลักๆ ที่เป็นตัวก่อโรค แต่ในบางครั้งก็เป็นเชื้อแบคทีเรียตัวอื่น

• การติดเชื้อในท่อปัสสาวะ: การติดเชื้อในท่อปัสสาวะเกิดขึ้นเมื่อเชื้อในลำไส้ปนเปื้อนเข้าไปในท่อปัสสาวะ หรืออาจเกิดจากการติดเชื้อทางเพศสัมพันธ์ได้ด้วยเช่นกัน เช่น เริม หนองในแท้ หนองในเทียม และเชื้อไมโครพลาสมา เนื่องจากท่อปัสสาวะผู้หญิงอยู่ใกล้กับอวัยวะเพศ

ปัจจัยเสี่ยงที่อาจทำให้ติดเชื้อในระบบทางเดินปัสสาวะ 

• ลักษณะทางกายภาพ: ผู้หญิงมีท่อปัสสาวะที่สั้นกว่าผู้ชาย จึงทำให้เชื้อแบคทีเรียสามารถเข้าไปที่กระเพาะปัสสาวะได้ง่ายและเร็วกว่าผู้ชาย

• การมีเพศสัมพันธ์บ่อยๆ: การมีเพศสัมพันธ์บ่อยครั้งมีแนวโน้มที่จะติดเชื้อในระบบทางเดินปัสสาวะมากกว่าปกติ รวมถึงการเปลี่ยนคู่นอนก็เป็นการเพิ่มโอกาศการติดเชื้อ และเสี่ยงในการติดเชื้อทางเพศสัมพันธ์อีกด้วย

• การทานยาคุมกำเนิดบางชนิด: การใช้ diaphragms ในการคุมกำเนิด และใช้ยาฆ่าตัวอสุจิอาจเพิ่มความเสี่ยงของโรคติดเชื้อในทางเดินปัสสาวะได้ในบางคน

• วัยหมดประจำเดือน: เมื่อถึงวัยหมดประจำเดือน การไหลเวียนของฮอร์โมนเอสโตรเจนลดลง ส่งผลให้มีการเปลี่ยนแปลงในระบบทางเดินปัสสวะ การเปลี่ยนแปลงนี้อาจเพิ่มความเสี่ยงในการติดเชื้อ

ปัจจัยเสี่ยงอื่นๆของการติดเชื้อในระบบทางเดินปัสสาวะ อาจรวมถึง

• ระบบทางเดินปัสสาวะมีปัญหา: เด็กที่ระบบทางเดินปัสสาวะมีปัญหาตั้งแต่แรกเกิด การปัสสาวะมีปัญหาทำให้ปัสสาวะเกิดการไหลย้อนกลับเข้ามาในท่อปัสสาวะ จึงอาจเป็นสาเหตุให้เกิดการติดเชื้อ

• ระบบทางเดินปัสสาวะอุดตัน: นิ่วในไต หรือต่อมลูกหมากโตอาจทำให้มีการดักเก็บปัสสาวะไว้ในกระเพาะปัสสาวะ จึงทำให้มีโอากาศเสี่ยงในการติดเชื้อสูง

• การใช้สายสวนปัสสาวะ: คนไข้ที่ใช้สายสวนปัสสาวะมีโอกาศในการติดเชื้อสูงกว่าปกติ

• การผ่าตัดระบบทางเดินปัสสาวะ: การผ่าตัดระบบทางเดินปัสสาวะหรือมีการใช้เครื่องมือทางการแพทย์เป็นการเพิ่มความเสี่ยงในการติดเชื้อในระบบทางเดินปัสสาวะ

การป้องกัน

การปฏิบัติตามคำแนะนำต่อไปนี้อาจช่วยลดความเสี่ยงในการติดเชื้อในระบบทางเดินปัสสาวะได้

• ดื่มน้ำในปริมาณมาก: การดื่มน้ำช่วยเจือจางปัสสาวะ ทำให้ปัสสาวะบ่อยขึ้น ช่วยชะล้างแบคทีเรียในระบบทางเดินปัสสาวะที่อาจเป็นสาเหตุในการติดเชื้อ

• เช็ดจากด้านหน้าไปหลัง: การเช็ดล้างจากหน้าไปหลังช่วยป้องกันเชื้อจากทวารหนักเข้ามาปนเปื้อนในอวัยวะเพศ

• ปัสสาวะหลังจากมีเพศสัมพันธ์ทันที: ปัสสาวะหลังจากมีเพศสัมพันธ์และดื่มน้ำตามเพื่อช่วยเจือจางและชะล้างแบคทีเรีย

• เปลี่ยนวิธีการคุมกำเนิด: Diaphragms, การใช้ถุงยางอนามัยที่ไม่มีสารหล่อลื่น หรือถุงยางที่มียาฆ่าตัวอสุจิอาจมีส่วนช่วยให้แบคทีเรียเจริญเติบโต